Artykuł przedstawia badania naukowe na temat oceny skuteczności trakcji w leczeniu zmian przeciążeniowych odcinka szyjnego kręgosłupa.
Cel badania:
Celem badania było wykazanie efektywności działania trakcji na odcinek szyjny kręgosłupa.
Miejsce i czas badania:
Badanie zrealizowano w Katowicach, w roku 2010.
Zakres badania:
Badaniami objęto grupę 45 osób, które posiadały skierowanie lekarskie na rehabilitacje z powodu dolegliwości odcinka szyjnego kręgosłupa powstałymi na skutek przeciążenia. Podzielono je na trzy grupy.
- Grupa I Trakcja – terapia oparta tylko i wyłącznie na statycznej trakcji kręgosłupa szyjnego z wykorzystaniem urządzenia „Home Track”. Zabieg wykonywano zgodnie z metodyką opracowaną przez producenta aparatu. Pacjent leżał w pozycji na plecach, kończyny górne ułożone wzdłuż tułowia, kończyny dolne zgięte w stawach kolanowych, podparte wałkiem. Głowa umieszczona w uchwytach aparatu. Siłę trakcji dawkowano tak, aby osiągnąć wrażenie intensywnego, jednakże nie bolesnego ciągu. Czas trwania zabiegu wynosił 10 min.
- Grupa II Trakcja + TENS – zastosowano taką samą terapie elongacyjną jak w grupie I, jednakże dodano elektrostymulacje TENS. Wykorzystane parametry to: czas trwania impulsu 50 µs, częstotliwość 100Hz, czas trwania zabiegu 30 min. Do terapii wykorzystano aparat MIXING 2 firmy Cosmogamma.
- Grupa III TENS – wykonywano wyłącznie przezskórną elektryczną stymulację nerwów, na w/w parametrach.
Wszystkich uczestników poddano ocenie dolegliwości bólowych na podstawie skali Laitinena, która określa:
- natężenie dolegliwości bólowych,
- częstotliwość występowania bólu,
- częstotliwość zażywania środków przeciwbólowych,
- możliwości w realizacji zadań życia codziennego.
Każda z pozycji oceniana była w punktach od 0 do 4, gdzie 0 to oznaczało całkowity brak problemu, a 4 świadczyło o maksymalnym nasileniu.
Wyniki:
Po zakończeniu terapii największy efekt terapeutyczny zaobserwowano w grupie „Trakcja + TENS”. Subiektywna poprawa samopoczucia wg skali Laitinena wyniosła bowiem aż 50%. Pacjenci w grupie „TENS” zgłaszali 32% poprawy, za to grupa „Trakcja” 29%.
Ryc. 1. Subiektywne odczucie poprawy wg skali Laitinena
Jednakże, biorąc pod uwagę badania bardziej oddalone w czasie stwierdzono, że w grupie Trakcja częstotliwość odczuwania dolegliwości bólowych uległa największemu zmniejszeniu. W grupie tej zaobserwowano różnicę pomiędzy pierwszym a odległym badaniem o 1,53 punktu w skali Laitinena.
Tab. 1. Wartości średnie uzyskanych punktów w ocenie częstotliwości odczuwania dolegliwości bólowych w skali Laitinena
Grupa | Badanie wyjściowe: | Badanie pośrednie: | Badanie końcowe: | Badanie późne: |
---|---|---|---|---|
Trakcja | 1,8 | 1 | 0,73 | 0,27 |
Trakcja + TENS | 1,67 | 1,4 | 0,93 | 0,46 |
TENS | 2 | 1,8 | 1,13 | 0,87 |
Ryc. 2. Różnica średnich uzyskanych punktów w ocenie częstotliwości odczuwania dolegliwości bólowych w skali Laitinena.
Wnioski:
- W każdej grupie badawczej uzyskano subiektywną poprawę samopoczucia.
- W grupach Trakcja i Trakcja i TENS szczególną poprawę zauważono po pierwszy zabiegu.
- W grupach Trakcja i Trakcja i TENS efekty były spostrzegane także po zakończeniu terapii.
- W grupie Trakcja częstotliwość odczuwania dolegliwości bólowych zmniejszyła się najbardziej.
- W grupie Trakcja zabiegi wykonywano na urządzeniu „Home Track”, jest to urządzenie do użytku domowego, które daje możliwość wykonania tylko zabiegu statycznego. Profesjonalna trakcja ma zmienne parametry podczas trwania zabiegu. Dowody wskazują, że ten rodzaj trakcji przynosi jeszcze większe efekty terapeutyczne. Metodykę profesjonalnego zabiegu trakcji można znaleźć na stronie: https://fizjotechnologia.com/dziedziny-fizjoterapii/trakcja/58-trakcja-kregoslupa-zabiegi.html.