Co to jest EMS ?
Elektryczna stymulacja mięśni (Electrical Muscle Stimulation – EMS) oznacza zastosowanie prądu elektrycznego o odpowiednich parametrach w celu uzyskania skurczu prawidłowo unerwionego mięśnia lub grupy mięśni.
W artykule znajdziesz:
- Definicję elektrostymulacji
- Więcej o EMS
- Oddziaływanie biologiczne EMS
- Korzyści elektrostymulacji
- EMS – Działanie
- Przeciwwskazania
Elektrostymulacja EMS oddziałuje biologiczne poprzez:
- uwalnianie szkodliwych produktów przemiany materii,
- udrażnianie naczyń limfatycznych (poprzez skurcz mięśni),
- pobudzenie wymiany metabolicznej,
- wzrost aktywności biologicznej komórek,
- redukcję stwardnień w tkance podskórnej,
- poprawę krążenia.
EMS jest wykorzystywana:
- w rehabilitacji, jako oddzielna terapia lub razem z ćwiczeniami,
- w programie aktywności fizycznej,
- przez sportowców w ramach uzupełnienia treningu,
- w kosmetologii i medycynie estetycznej w celu modelowania sylwetki.
Więcej o EMS
EMS stosuje się w celu zapobiegania atrofii, usprawniania napięcia i odżywienia mięśni, zwiększenia zakresu ruchu w stawach, pobudzenia funkcji oraz zwiększenia siły i wytrzymałości mięśni prawidłowo unerwionych lub po zabiegu operacyjnym.
Centralny i obwodowy system nerwowy charakteryzuje się zdolnością ciągłej adaptacji do działającego bodźca, czyli „neuralną plastycznością”. Właściwość ta jest bardzo ważna w aspekcie pobudzania funkcji mięśni oraz ich reedukacji. Długotrwały brak funkcjonowania lub odmienne funkcjonowanie mięśni szkieletowych wpływają na ich właściwości.
Elektrostymulacja mięśni jest skutecznym sposobem terapeutycznym nie tylko w celu zwiększenia osłabionej reakcji dowolnej, ale również dla uzyskania „normalnych” wzorców ruchowych. Poprzez aktywację większej ilości jednostek motorycznych niż w skurczu dowolnym w konsekwencji prowadzi również do zwiększenia siły mięśni. Działanie bodźcem elektrycznym na mięsień i wyzwalanie jego skurczu zwiększa aferentną aktywność z wrzecion mięśniowych i aparatu Golgiego, dostarczając dodatkowych informacji do centralnego układu nerwowego.
Elektrostymulacja nie zastępuje ćwiczeń ruchowych, lecz umożliwia uniezależnienie reakcji mięśnia od motywacji oraz wspomaga odruchowy mechanizm uczenia się.
Jakie korzyści niesie za sobą stosowanie elektrostymulacji?
Elektrostymulacja mięśni prawidłowo unerwionych stosowana jest w celu:
- zmniejszenia wzmożonego napięcia mięśniowego.
- zapobiegania lub opóźniania zaników mięśniowych,
- zwiększenia metabolizmu lokalnego krążenia krwi,
- zapobiegania zakrzepicy żylnej (natychmiastowa stymulacja pooperacyjna mięśni łydki),
- utrzymania lub zwiększenia zakresu ruchu w stawie,
- uzyskania zmian strukturalnych w mięśniu,
- w reedukacji kontroli motorycznej (u pacjentów po udarze mózgu, u pacjentów po operacji np. kolana lub urazie jeśli skurcz mięśnia jest niemożliwy z powodu bólu, u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego lub gdy trudno wykonać skurcz dowolny w nietrzymaniu moczu, w niedowładzie histerycznym),
- wzmacnianie mięśni po zabiegu operacyjnym.
Na czym polega stymulacja mięśni ?
Elektrostymulacja ruchowa polega na zastosowaniu prądu elektrycznego w celu wywołania skurczu mięśnia lub prawidłowo unerwionych grupy mięśni. W jaki sposób się to dzieje?
Urządzenie do EMS wykorzystuje impulsy elektryczne, które stymulują nerwy w leczonym obszarze. Do zabiegu stosuje się płaskie elektrody silikonowo – węglowe lub samoprzylepne elektrody o odpowiedniej wielkości. EMS może być wykonywana z zastosowaniem metody jednobiegunowej lub dwubiegunowej.
Jednym z istotnych parametrów jest częstotliwość generowanych impulsów w celu pobudzania mięśnia. Jej proporcjonalne zwiększanie powoduje silniejsze skurcze.
W celu ograniczenia zmęczenia mięśni w czasie EMS stosuje się cykl on-off (włączenie i wyłączenie prądu). Czas on wynosi zwykle od 5 do 10 sekund, czas off (przerwa) od 3 do 5 razy dłuższa, w zależności od celu terapii. W nowoczesnych urządzeniach do elektroterapii proponowane jest zastosowanie do EMS programów składających się z impulsów generowanych z określoną częstotliwością lub sekwencją impulsów generowanych ze zmienną częstotliwością, w celu asynchronicznego włączania jednostek motorycznych, jak skurczu dowolnym.
Przeciwwskazania – elektrostymulacja
Za przeciwwskazania do elektrostymulacji uważa się:
- wszczepiony rozrusznik serca (zabiegi na tułowiu i klatce piersiowej, szczególnie niebezpieczne częstotliwości 10 – 60 Hz, gdyż może to spowodować nieprawidłowe działanie rozrusznika).
- choroby serca (zabiegi na tułowiu i klatce piersiowej, szczególnie niebezpieczne częstotliwości 10 – 60 Hz, elektrostymulacja może powodować: migotanie komór, zmiany w szybkości tętna, zmiany pojemności minutowej serca i ciśnienia krwi, zmianę perfuzji w ważnych życiowych organach, w tym mózgu,
- padaczka (należy unikać umieszczania elektrod na szyi i przezczaszkowo u osób z padaczką;, gdyż stymulacja może wywoływać drgawki, ostrożność należy zachować przy umieszczaniu elektrod na tułowiu i kończynach),
- metalowe implanty
- (elektrostymulacji nie należy stosować w miejscu użycia zszywek chirurgicznych w skórze ani na tkanki zaopatrzone opatrunkami lub środkami miejscowymi zawierającymi jony metali np. srebro, cynk),
- ból niewiadomego pochodzenia (działanie przeciwbólowe prądów może maskować ból i wczesne objawy choroby np. nowotworowej),
- ciąża (rejon brzucha i dolnego odcinka kręgosłupa),
- infekcje i procesy zapalne w stanie ostrym, choroby przebiegające z gorączką, czynne procesy gruźlicze (występuje ryzyko zaostrzenia procesu chorobowego i rozprzestrzenienia się infekcji),
- menstruacja (EMS w obszarze brzucha może spowodować zwiększenie krwawienia),
- zmiany nowotworowe (stymulacja elektryczna poprzez pobudzenie aktywności metabolicznej w obszarze zastosowania może przyspieszać wzrost i rozprzestrzenianie się komórek nowotworowych, EMS może poprawić jakość życia w krańcowej fazie choroby nowotworowej).
