Laseroterapia – parametry i metodyka zabiegowa

Początki laseroterapii sięgają lat 60-tych ubiegłego wieku. Światło laserowe jest rodzajem fali elektromagnetycznej o unikalnych parametrach, nie występującej w naturze.

W artykule znajdziesz:

1. Cechy światła laserowego
2. Światło laserowe w fizyce
3. Laseroterapia – metodyka zabiegu
4. Laseroterapia – parametry

Cechy światła laserowego

Światło laserowe jest rodzajem fali elektromagnetycznej o pewnych unikalnych parametrach. Te cechy światła laserowego czyli monochromatyczność, koherentność i polaryzacja powodują, że światło lasera ma unikalny wpływ na tkankę ludzkiego organizmu i nie daje się porównać z jakimkolwiek występującym w naturze oddziaływaniem światłem.

• Monochromatyczność oznacza, że promieniowanie wytwarzane przez laser ma głównie jedną długość fali (mała szerokość spektralna). Monochromatyczność daje się uzyskiwać przez rozszczepienie białego światła na pryzmacie. Podobne zjawisko zachodzi w tęczy, powstającej na niebie gdy promienie słońca załamują się w powietrzu wypełnionym kropelkami wody.
• Koherentność (spójność) oznacza, że fale występujące w świetle laserowym są w fazie. Koherentność lasera podobnie zresztą jak i monochromatyczność wynika ze sposobu wytwarzania światła laserowego w rezonatorze optycznym. Tylko uprzywilejowana częstotliwość fali w uprzywilejowanej fazie opuszcza lustro półprzepuszczalne.
• Polaryzacja — światło laserowe jest spolaryzowane. Z punktu widzenia fizyki światło to fala elektromagnetyczna z dwoma składowymi magnetyczną i elektryczną. Polaryzacja takiej fali polega na tym, że składowe elektryczna i magnetyczna podlegają zmianom w wybranych płaszczyznach, podczas gdy światło np. słoneczne jest „chaotyczne” i jego składowe zmieniają się we wszystkich płaszczyznach losowo. Przykładem z życia polaryzacji są okulary polaryzacyjne, które wykorzystuje się do likwidowania np. odblasków od wody lub w okularach do jazdy nocnej. Zwykłe światło można spolaryzować czy to poprzez filtr polaryzacyjny czy też poprzez lustro polaryzacyjne.

Laseroterapia – reakcje fizyczne w tkance

Promieniowanie laserowe dostarczane do tkanki napotyka różnorodne struktury poszczególnych warstw, dlatego jego oddziaływanie może się różnić.

Warto zaznaczyć, że część promieniowania zostaje odbita na granicy ośrodków i wraca pod tym samym kątem do ośrodka z którego pochodzi. Odbiciu może ulec nawet 40-50% promieniowania.

Zależy to zarówno od kąta padania (najmniejsze odbicie przy naświetlaniu pod kątem prostym), częstotliwości, struktury powierzchni, rodzaju tkanki, ukrwienia, pigmentacji itp. Część energii, która nie ulegnie odbiciu wnika w tkankę i ulega rozproszeniu, jest pochłaniana i transmitowana do kolejnych warstw tkanki (efekt domina).

Natomiast głębokość penetracji w tkance zależy od obecności melaniny, wody, naczyń krwionośnych oraz hemoglobiny, a także kolagenu, który rozprasza światło.

Głębokość wnikania światła lasera w tkankę wynosi od kilku do kilkudziesięciu milimetrów i jest zależna od długości fali, mocy lasera oraz od pochłaniania w poszczególnych warstwach tkanki.

Dla ultrafioletu głębokość penetracji wynosi 1-20 mm natomiast dla podczerwieni 10-50 mm. Na podstawie badań klinicznych ustalono, że najgłębiej penetrującą długością fali jest 820-840 nm (penetracji nawet do 60 mm). Energia dostarczona do sąsiednich warstw tkanki spada eksponencjalnie i głębokość na której energia osiąga 50% wartości znamionowej jest połówkową głębokością wnikania.

Metodyka zabiegu laseroterapii

Zabieg laseroterapii biostymulacyjnej powinno się wykonywać jedynie w przypadku braku wystąpienia przeciwwskazań u pacjenta. Sprawdź jakie są przeciwwskazania do laseroterapii !!!

Fizjoterapeuta powinien zadbać o pełne bezpieczeństwo podczas wykonywania zabiegu i założyć pacjentowi okulary ochronne.

W zależności od celu terapii należy dobrać odpowiednią dawkę promieniowania oraz metodę aplikacji. Zalecany jest następująca gęstość energii:

• stany ostre oraz początek serii zabiegowej – 4 J/cm2
• stany przewlekłe – powyżej 4 J/cm2

Możliwe jest zastosowanie technik aplikacji takich jak:

• technika siatki i skaning – przy dużych powierzchniach
• pojedynczy punkt lub kilka punktów w obrębie danej okolicy
• metoda kontaktowa
• metoda bezkontaktowa

Jakie parametry są istotne w laseroterapii?

W laseroterapii dawka określana jest gęstość energii w J/cm2. Określa ona ilość energii dostarczoną do jednostki powierzchni. Liczbę J (dżuli) wyliczamy jako iloczyn mocy lasera pomnożonej przez czas terapii.

E = P * t (J)

Dawka = E/(a*b) (J/cm²)

gdzie ‚a’ i’ b’ oznaczają w tym przypadku boki prostokąta obszaru zabiegowego. Obszar o innym kształcie będzie miał powierzchnię wyliczoną ze wzoru na pole powierzchni dowolnej figury geometrycznej.

Przykładowo w przypadku lasera o mocy 400 mW i zabiegu trwającego 10 s dostarczamy do ciała pacjenta energię równą 400 mW * 10 s = 4000 mJ = 4 J.

Dowiedz się więcej:

• Laseroterapia – wskazania i przeciwwskazania
• Urządzenia do laseroterapii