Magnetoterapia – wpływ zabiegu na organizm
Magnetoterapia – pole magnetyczne.
Pole elektromagnetyczne jest jedną z elementarnych form energii, od której zależy życie na Ziemi. Fala elektromagnetyczna jest to energia wysyłana przez układ materialny w postaci pola elektrycznego i magnetycznego.
Pole Ziemi o wartościach od 30 do 70 μT działa na organizmy żywe. Cały świat ożywiony wskutek długotrwałej interakcji z polem ziemskim wytworzył wiele mechanizmów adaptacyjnych, które wpływają na procesy fizjologiczne w tkankach i narządach. Zwierzęta doświadczalne przebywające w ,,ciszy magnetycznej” giną a u ludzi pojawia się ,,syndrom deficytu pola magnetycznego”.
Istnieje teoria mówiąca o zmniejszaniu wartości pola Ziemi w okresie ostatnich trzech stuleci o 15%. Hipoteza ta łączona jest z pojawieniem się niektórych przewlekłych schorzeń.
Magnetoterapia – pole magnetyczne – niskie częstotliwości pól elektromagnetycznych nie wywołują efektów termicznych, a przede wszystkim pozwalają na głębszą penetrację i przenikają równomiernie przez wszystkie struktury w związku z tym można je stosować pomimo zespoleń metalowych czy opatrunków unieruchamiających. Zastosowanie tego czynnika w terapii ma ponad stuletnią tradycję, a największy rozwój przypada na drugą połowę dwudziestego wieku. Zabiegi z wykorzystaniem pól magnetycznych znajdują szerokie zastosowanie ze względu na swoje spektrum działania biologicznego. Przedstawiając działanie pola magnetycznego na organizm nie można mówić o składowej magnetycznej w oderwaniu od składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego, gdyż pole magnetyczne jest to właściwość przestrzeni, w której występują specyficzne oddziaływania na poruszające się ładunki elektryczne, obwody z prądem elektrycznym, ciała namagnesowane. Pole magnetyczne jest wytwarzane przez zmienne pole elektryczne, z kolei zmienne pole magnetyczne wytwarza pole elektryczne.
Struktury o właściwościach paramagnetycznych i ferromagnetycznych w ciele ludzkim mogą pod wpływem pola magnetycznego zmieniać swój stan energetyczny, co jest wykorzystywane w terapii. Pole elektromagnetyczne o szerokim zakresie amplitudy i częstotliwości wpływa na wiele efektów biologicznych w żywym organizmie, potwierdzonych w badaniach eksperymentalnych in vitro oraz i vivo, głównie na zwierzętach laboratoryjnych, jak również w badaniach przedklinicznych i klinicznych.
Pomimo wielu badań szczegółowe mechanizmy działania nie są dokładnie poznane.
Magnetoterapia – pole magnetyczne jako metoda fizykoterapeutyczna charakteryzuje się dość szerokim oddziaływaniem na organizm ludzki Wg zgodnej opinii większości badaczy do dobrze udokumentowanych biologicznych efektów działania zmiennego pola magnetycznego niskiej częstotliwości należą:
- Intensyfikacja procesu utylizacji tlenu oraz oddychania tkankowego
- Działanie wazodilatacyjne i angiogenetyczne
- Nasilenie procesów reperacji i regeneracji tkanek miękkich
- Przyspieszenie procesu tworzenia zrostu kostnego
- Działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe
- Działanie analgetyczne
- Modyfikacja transportu błonowego i dystrybucji jonów
Ze względu na brak jednoznacznych wytycznych, co do dawkowania zmiennego pola magnetycznego niskiej częstotliwości, ciągle trwają badania nad zunifikowaniem procedur terapeutycznych dotyczących stosowania rodzaju pola, wartości indukcji, częstotliwości, kształtu pola, czasu terapii.
Badania nad skutecznością pola rozpoczęto od stosowania następujących kształtów:
- sinusoidalny (niektórzy autorzy twierdzą, że tylko sinus jest odpowiednim kształtem),
- pulsacyjny (prostokątny),
- trójkątny lub trapezoidalny
Wykorzystywano częstotliwość w przedziale: 1-100 Hz, a natężenie w zakresie 0-20 mT. Czas terapii wynosił od minut do kilku godzin dziennie.
Magnetoterapia – pole magnetyczne – wnioski ogólne
Organizm ludzki poprzez łączenie i jednoczesne wykorzystywanie różnych rodzajów przemian biologicznych i biofizycznych pod wpływem pola magnetycznego jest zdolny do uruchamiania szybciej i skuteczniej licznych procesów.
Udowodniono doświadczalnie, że pole magnetyczne (magnetoterapia) ma pozytywny wpływ na następujące mechanizmy fizjologiczne, układy organizmu oraz gojenie tkanek (w niektórych przypadkach podane zostaną parametry zabiegu jakie autorzy wykorzystywali w swoich badaniach):
- Regeneracja:
- Przyspieszenie krążenia obocznego wokół rany
- Namnażanie włókien kolagenowych (40 Hz; 10 mT; 35 min/dzień; czas 14 dni)
- Zahamowanie peroksydacji fosfolipidów, a co za tym idzie poprawa wykorzystania tlenu w tkankach wokół rany.
- Aktywacja oddychania beztlenowego i jednoczesne zahamowanie utleniania lipidów – zapobiega destabilizacji błon komórkowych oraz inhibicji enzymów oddechowych co w konsekwencji intensyfikuje proces regeneracji tkanek.
- Rany – odbudowa tkanki naskórka
- Resorpcja krwiaków
- Resorpcja obrzęków
- Oparzenia – zahamowanie katabolizmu po oparzeniu (narasta niedokrwistość, zużywają się rezerwy białkowe organizmu, oraz następuje dalsza ucieczka białek osocza)
- Oddychanie tkankowe – poprzez pobudzanie procesów dyfuzji oraz wychwytu tlenu poprzez hemoglobinę i cytochromy jest przyczyną intensyfikacji procesu utylizacji tlenu o oddychania tkankowego w narządach
- Bliznowce – wzrost zaopatrzenia tkanek w tlen
- Złamania, stawy rzekome, opóźniony zrost kostny – działanie osteotyczne
- przyspieszenie syntezy kolagenu
- uwalnianie poprzez fosforylację czynnika wzrostu IGF II
- zwiększenie przepływu jonów wapnia,
- Hamowanie procesów osteoporozy – założono hipotezę, która mówi o tym, że w ciągu codziennej pracy kości narażone są na mikrourazy. Osteoblasty usuwają mikrouszkodzenia. Prowadzi to do uruchomienia procesów, stymulacji osteoblastów w celu uzupełnienia ubytków kostnych. Pole elektromagnetyczne stymuluje syntezę wydzielania czynników wzrostowych, a tym samym przy okazji pobudza namnażanie osteoblastów. Wpływa także bezpośrednio na przyspieszenie remodelingu kości.
- Stany po osteotomii – uruchomienie procesu osteogenezy. U stymulowanych pojawia się tkanka kostna, natomiast u niestymulowanych tkanka łączna.
- Działanie analgetyczne -uruchomienie endogennego systemu opioidowego (40 Hz; 10 mT; 30 min/dzień)
- Układ krwionośny
- wyraźna poprawa stanu narządów w chorobie niedokrwiennej – dostawa tlenu, a co za tym idzie nasilenie procesów naprawczych i immunologicznych
- obniżenie poziomu cholesterolu i lipidów całkowitych w surowicy
- Układ nerwowy
- poprawa metabolizmu tkanki nerwowej w ośrodkowym układzie nerwowym poprzez zmniejszenie tonusu naczyń mózgowych
- zwiększenie unaczynienia tętnic szyjnych u chorych po udarach
- uruchomienie mechanizmu tworzenia się krążenia obocznego
- Parkinson – zmniejszenie reaktywności ośrodkowego receptora dopaminowego
Magnetoterapia – pole magnetyczne – główne zastosowania obejmują:
- Choroby narządu ruchu
- Opóźniony zrost kostny
- Stawy rzekome
- Osteoporoza
- Choroba zwyrodnieniowa
- Stany zapalne stawów
- Choroby układu nerwowego
- Stany po urazach mózgowych
- Migrena i naczynioruchowe bóle głowy
- Zaburzenia czynności nerwów czaszkowych i obwodowych
- Stwardnienie rozsiane (stosowano ale efekty nie są do końca przekonujące)
- Choroby narządu wzroku (egzotyka jeśli chodzi o zastosowanie w praktyce)
- Jaskra
- Choroby infekcyjne rogówki
- Zanik nerwu wzrokowego (leczenie 6-8 miesięcy)
- Retinopatia cukrzycowa (poprawa ostrości wzroku)
- Choroby górnych dróg oddechowych i słuchu (działanie przeciwzapalne)
- Choroby płuc (działanie przeciwzapalne)
- Zapalenie płuc
- Zapalenie oskrzeli
- Choroby układu krążenia
- Nadciśnienie tętnicze (działanie hipotensyjne)
- Choroba niedokrwienna serca (działanie hipotensyjne, które przekłada się na większą tolerancję na wysiłek)
- Zaburzenia rytmu serca (efekt antyarytmiczny)
- Makroangiopatia cukrzycowa (naczyniowe powikłania cukrzycy) – normalizacja poziomu glikemii.
- Choroby układu pokarmowego
- Choroba wrzodowa (wygojenie niszy wrzodowej – 20 zabiegów 6-8 mT)
- Przewlekłe zapalenie trzustki
- Zrosty otrzewnowe (działanie analgetyczne)
- Choroby żeńskich narządów płciowych (działanie przeciwzapalne)
- Choroby skóry i tkanek miękkich
- Infekcje bakteryjne skóry i tkanek miękkich (przyspieszenie gojenia się ran, oczyszczanie z tkanek obumarłych, likwidacja ognisk ropnych
- Oparzenia (zahamowanie katabolizmu po oparzeniu (narasta niedokrwistość, zużywają się rezerwy białkowe organizmu, oraz następuje dalsza ucieczka białek osocza))
- Bliznowce – wzrost zaopatrzenia tkanek w tlen
- Owrzodzenia i zmiany troficzne podudzi (poprawa miejscowego mikrokrążenia krwi, co powoduje przyspieszenie pierwszej fazy gojenia, działanie przeciwzapalne)
SKUTKI NIEPOŻĄDANE MAGNETOTERAPII
- Subiektywe uczucia mrowienia, drętwienia i ciepłoty okolicy poddanej ekspozycji
- Ogólne rozdrażnienie
- Zaburzenia snu (zabiegi wykonywane w godzinach popołudniowych i wieczornych)
- Zaburzenia koncentracji
PRZECIWWSKAZANIA Magnetoterapia – pole magnetyczne
- Ciąża
- Choroba nowotworowa (badania na zwierzętach nie potwierdziły wpływu pola na rozwój choroby)
- Czynna gruźlica płuc
- Młodzieńcza cukrzyca
- Tyreotoksykoza
- Krwawienia z przewodu pokarmowego
- Ciężkie infekcje pochodzenia wirusowego, bakteryjnego i grzybiczego
- Implanty elektroniczne.