Badanie palpacyjne ma dwa zasadnicze zadania: zlokalizowanie docelowego mięśnia, który jest palpowany i ocenienie jego stanu zdrowia.
W ostatnich latach coraz bardziej doceniana jest wartość terapeutycznego dotyku co ma odbicie w ogromnym rozwoju zawodu masażysty. Dotyk terapeutyczny przynosi pacjentom ogólne odprężenie zarówno fizyczne jak i psychiczne, a także poprawia miejscowe krążenie płynów. Tego rodzaju masaż posiada zawsze charakter kliniczny. Jednakże terminu “masaż kliniczny” używa się najczęśćiej wtedy, gdy masaż jest wykonywany w celu wyleczenia określonego schorzenia.
Masaż kliniczny dzieli się na:
- masaż medyczny – ukierunkowany głównie na leczenie problemów trzewnych/metabolicznych w warunkach szpitalnych
- masaż ortopedyczny – nastawiony przede wszystkim na leczenie schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego.
We wszelkiej terapii masażu bardzo pomocna jest wiedza z zakresu anatomii, fizjologii i patologii. Zaś w przypadku klinicznego masażu ortopedycznego wiedza ta jest wprost niezbędna. W tym przypadku terapeuta nie tylko musi posiadać odpowiedni zasób wiedzy, ale także posiadać krytyczne umiejętności rozumowania niezbędne do oceny i leczenia pacjenta, u którego występuje określone schorzenie układu mięśniowo-szkieletowego.
Skuteczne rozpoznanie
Tak jak żadne leczenie nie powinno być podejmowane bez diagnozy, tak i kliniczny masaż ortopedyczny nie powinien być wykonywany bez wcześniejszej dokładnej oceny.
Z wszystkich narzędzi oceny dostępnych dla masażysty do najważniejszych należy badanie dotykowe, a w szczególności badanie dotykowe mięśni. Palpacja mięśni jest bezspornie integralną częścią dziedziny masażu.
Co to jest palpacja?
Palpacja jest określana jako obmacywanie, lub też badanie dotykiem, w celu poszukiwania uszkodzenia bądź dolegliwości na które skarży się pacjent.
Jednak w kontekście oceny mięśni, palpacja obejmuje o wiele więcej niż tylko dotknięcie mięśnia.
Cele palpacji mięśni
- zlokalizowanie badanego mięśnia docelowego
- ocena jego stanu zdrowia poprzez wyczuwania jego odcienia i tekstury: czy jest ciasny, czy luźny, czy jest zaogniony lub delikatny w dotyku, czy występują zrosty powięziowe.
Ocena stanu zdrowia mięśnia jest podstawowym elementem badania palpacyjnego. Jeśli jednak najpierw nie będą z lokalizowane i rozpoznane mięśnie danego regionu, to nie będzie w ogóle wiadomo jaka muskulatura jest oceniana.
Protokoły palpacyjne
Dla każdego mięśnia docelowego istnieje protokół palpacyjny, który można przeprowadzić aby go rozpoznać i zlokalizować. Bardzo ważne jest aby mieć pewność, żę każdy protokół palpacyjny jest poprawny nie tylko do zlokalizowania docelowego mięśnia, ale także do wyraźnego odróżnienia go od sąsiednich mięśni i innych tkanek miękkich. Wiedzę na ten temat można zdobyć na specjalnych kursach anatomii palpacyjnej dotyczących nauki i sztuki badania palpacyjnego. Celem kursu anatomii palpacyjnej jest nabycie praktycznych i klinicznych umiejętności świadomej palpacji struktur anatomicznych ciała ludzkiego. Zdobyta wiedza i umiejętności w trakcie kursu mogą być bazą do dalszej nauki różnych metod i technik leczenia.